Pula to największe miasto na półwyspie Istria, znajdujące się w Chorwacji nad
Morzem Adriatyckim. To jedno z najstarszych miast w kraju, z bogatą historią
sięgającą czasów starożytnych. Miasto jest znane ze swojego imponującego
dziedzictwa kulturowego, szczególnie z okresu rzymskiego, co czyni je popularnym
celem turystycznym.
Na jednym z placów możemy zobaczyć wykonaną z brązu makietę miasta. Od razu rzucają się w oczy dwa największe obiekty zabytkowe Puli. Są nimi dawny rzymski amfiteatr z I wieku n.e. oraz zabudowania twierdzy weneckiej z XVII wieku.
W czasie spaceru po Puli zobaczymy dużo więcej atrakcji, a zaczynamy go przy porcie jachtowym. Marina w Puli może przyjmować jachty o długości do 40 metrów i posiada dwieście stanowisk do cumowania łodzi.
Z nabrzeża portu jachtowego mamy ładny widok na nieczynną już stocznię Uljanik. Pomimo zaprzestania produkcji, wciąż możemy zobaczyć żurawie stoczniowe, które stały się symbolem miasta i jego przemysłowego dziedzictwa.
W 2014 roku chorwacki artysta Dean Skira zaprojektował oświetlenie żurawi światłami LED. Regularnie organizowane są pokazy świetlne, w których żurawie "tańczą" w rytm muzyki, zmieniając kolory i tworząc artystyczne kompozycje świetlne. Na filmie poniżej możecie zobaczyć, jak taki pokaz wygląda.
Zaraz obok portu w Puli znajduje się katedra p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. To główny kościół katolicki w mieście i jeden z najważniejszych zabytków sakralnych w Puli.
Katedra została zbudowana w IV lub V wieku na miejscu wcześniejszej budowli rzymskiej, prawdopodobnie świątyni Jowisza. W trzynawowym wnętrzu świątyni pozostały antyczne kolumny i rzymski sarkofag (III wiek) stanowiący dziś ołtarz główny.
W czasie naszego pobytu w Puli w katedrze trwały próby do festiwalu muzycznego, dlatego wnętrze katedry pokazuję w postaci wirtualnej panoramy.
Spod katedry udajemy się teraz na pobliskie wzniesienie.
Znajdują się na nim zabudowania twierdzy Kaštel.
Forteca została zbudowana w XVII wieku przez Wenecjan na ruinach wcześniejszych umocnień rzymskich, aby chronić miasto i jego port przed ewentualnymi najazdami wojsk osmańskich.
Forteca ma kształt gwiazdy, co było typowe dla weneckiej architektury obronnej tego okresu. Takie ukształtowanie pozwalało na lepszą obronę przed atakami artyleryjskimi.
Budowla została wykonana z kamienia i posiada grube mury, które miały chronić przed ostrzałem. Wewnątrz znajduje się wiele pomieszczeń, które służyły żołnierzom oraz pełniły rolę magazynów broni i zaopatrzenia.
Twierdza była częścią większego systemu obronnego Wenecjan, którzy rządzili miastem przez stulecia. Jej strategiczne położenie na wzgórzu dawało doskonały widok na okolicę, co umożliwiało kontrolowanie ruchu morskiego i obronę przed atakami. W czasie swojej historii twierdza była kilkakrotnie modernizowana i dostosowywana do nowych technik wojennych.
Z twierdzy rozciągają się ładne widoki na okolicę.
Widok na dawny rzymski amfiteatr, cel naszej wycieczki.
Dzisiaj we wnętrzach twierdzy znajduje się Muzeum Historyczne Istrii, które prezentuje bogatą historię regionu, w tym eksponaty związane z okresem weneckim, austriackim oraz pierwszą i drugą wojną światową.
Schodząc ze wzgórza zauważamy w pobliżu zabudowania dawnego klasztoru franciszkanów z kościołem.
Klasztor i kościół zostały założone w 1314 roku przez zakon franciszkanów, którzy przybyli do Puli w XIII wieku.
Kościół i klasztor są utrzymane w stylu gotyckim z wpływami romańskimi, co jest charakterystyczne dla architektury franciszkańskiej.
Wnętrze kościoła jest stosunkowo skromne, ale zawiera cenne detale. Na uwagę zasługują przede wszystkim gotyckie freski, które zdobią niektóre ściany, oraz drewniane ołtarze pochodzące z XV i XVI wieku.
Na ołtarzu głównym znajduje się duży drewniany, złocony poliptyk z połowy XV wieku, powstały pod wpływem szkoły Vivarinija. Jest jednym z najcenniejszych dzieł drewnianego gotyku plastycznego na Istrii.
W polu centralnym znajduje się płaskorzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem, a po bokach i w rzędzie nad płaskorzeźbą umieszczono 12 postaci świętych. Centralnie nad figurą Matki Boskiej znajduje się postać Jezusa.
Klasztor posiada krużganek z wczesnorenesansowymi kolumnami, zbudowany w XV wieku. W krużganku i przed wejściem do kościoła znajduje się lapidarium.
Pula to stosunkowo duże miasto. Osoby, które wcześniej odwiedziły na Istrii takie miasta jak Poreč czy Rovinj nie znajda tutaj klimatu tych niewielkich miasteczek z wąskimi uliczkami. W Puli ulice są szersze, a domy niezbyt ciekawe pod kątem architektury.
Ale wystarczy czasem zrobić kilka kroków w bok od tych ulic, by natrafić na pozostałości dawnych budowli. Poniżej pokazuję otoczony nową zabudową plac z fundamentami dawnej willi rzymskiej. Miejsce znane jest pod nazwą Domu Agrypiny.
Po chwili dochodzimy do placu Forum pełniącego funkcję rynku. Znajduje się w samym środku historycznego centrum Puli i już od czasów starożytnych pełniło rolę miejsca koncentrującego życie społeczne, polityczne i religijne.
W północno-wschodniej części Forum znajduje się budynek ratusza, który łączy w sobie elementy architektury rzymskiej, średniowiecznej i renesansowej. Ratusz został zbudowany na fundamentach jednej z dawnych rzymskich świątyń i rozbudowany w okresie weneckim. Obecnie jest siedzibą władz miejskich Puli.
Z licznych świątyń, które kiedyś znajdowały się na Forum, do naszych czasów zachowała się tylko jedna z nich – Świątynia Augusta, która stoi w północnej części placu.
Świątynia jest przykładem klasycznej architektury rzymskiej z kolumnadą w stylu korynckim i fasadą ozdobioną reliefami. Wewnątrz obecnie mieści się niewielkie muzeum z rzymskimi rzeźbami i inskrypcjami.
Niedaleko Forum trafiamy na pozostałości kościoła św. Marii Formozy. Kościół został zbudowany w VI wieku na zlecenie arcybiskupa Ravenny Maksymiliana, który był znanym patronem architektury wczesnochrześcijańskiej. Był to monumentalny zespół kościelny, typowy dla architektury bizantyjskiej, odzwierciedlający wpływy artystyczne i religijne ówczesnej Rawenny.
W późniejszych wiekach kościół Maria Formoza uległ zniszczeniu, a większość jego struktury została rozebrana. Do dzisiaj zachowała się tylko południowa kaplica, która jest jednym z nielicznych przykładów wczesnochrześcijańskiej architektury w regionie. Kaplica ta jest prostokątną budowlą z półkolistą apsydą i nadal nosi ślady pierwotnych dekoracji.
Miasto o tak bogatej historii ma zapewnie jeszcze wiele nieodkrytych pozostałości z czasów rzymskich. Czasem przypadek sprawia, że się o nich dowiadujemy. Tak było z mozaiką męczeństwa Dirce, którą odkryto podczas rozbiórki zabudowań zbombardowanych w czasie II wojny światowej.
Mozaika pokrywała podłogę w centralnym pomieszczeniu dawnego rzymskiego domu, prawdopodobnie z III wieku.
Centralny fragment mozaiki przedstawia mitologiczną scenę ukarania nimfy Dirce.
Idziemy teraz ulicą Sergijevaca, główną ulicą starego miasta. Staram się wyszukać jakieś ciekawsze architektonicznie domy, ale nie ma ich za wiele. Za to większość odznacza się ładną kolorystyką.
Tak dochodzimy do Łuku Sergiusza, jednego z najbardziej rozpoznawalnych zabytków w Puli. Jest to imponująca rzymska brama triumfalna, która wznosi się w północnej części miasta.
Łuk Sergiusza został zbudowany w 20 roku p.n.e. na cześć rodziny Sergiuszów, prominentnego rodu rzymskiego. Budowla została wzniesiona jako łuk triumfalny dla uczczenia zmarłych członków rodziny, a także ważnych wydarzeń i osiągnięć, oraz dla upamiętnienia ich wkładu w życie publiczne i wojskowe.
Ściany przejścia pod łukiem zdobią reliefy przedstawiające winorośl oraz pnącza akantu zamieszkałe przez ptaki i małe stworzenia
Widok na łuk od strony placu Portarata.
Idąc w stronę amfiteatru mijamy jeszcze dwie bramy pochodzące z czasów rzymskich. Pierwsza z nich to Brama Herkulesa. Pochodzi z I wieku p.n.e., co czyni ją jednym z najstarszych zabytków w Puli. Kiedyś stanowiła jedną z głównych bram wjazdowych do miasta. Na szczycie łuku znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca głowę Herkulesa.
Nieco dalej znajduje się Brama Podwójna. Pochodzi z II-III wieku n.e. Została zbudowana jako część murów obronnych Puli, które chroniły miasto przed najazdami i atakami. Jej nazwa wywodzi się od charakterystycznej konstrukcji złożonej z dwóch łuków, które umożliwiały przejście do wnętrza miasta.
Idziemy jeszcze ok 200 metrów by móc zobaczyć z bliska w całej okazałości główną atrakcję, dla której przyjechaliśmy do Puli, dawny rzymski amfiteatr.
Amfiteatr w Puli, znany również jako Arena, to jeden z najlepiej zachowanych rzymskich amfiteatrów na świecie i jeden z najważniejszych zabytków Chorwacji.
Amfiteatr został zbudowany w I wieku n.e., za panowania cesarza Wespazjana, tego samego, który zainicjował budowę Koloseum w Rzymie. Arena w Puli była ukończona w czasie panowania jego syna, Tytusa.
Amfiteatr w Puli był miejscem widowisk publicznych, takich jak walki gladiatorów, pokazy dzikich zwierząt, egzekucje oraz inne formy rzymskiej rozrywki. Mógł pomieścić około 20 tysięcy widzów, co czyniło go jednym z większych amfiteatrów w Imperium Rzymskim.
Amfiteatr ma eliptyczny kształt, a jego wymiary wynoszą około 132,5 metra długości i 105 metrów szerokości. Wysokość zewnętrznych ścian osiąga 32,5 metra. Cała struktura jest wykonana z lokalnego wapienia.
Budowla składa się z trzech poziomów arkad, z których dolne dwa poziomy posiadają łuki, a trzeci poziom jest ozdobiony prostymi pilastrami.
Arkady te otaczają arenę centralną, gdzie odbywały się widowiska.
Arena była otoczona wysokim murem, który oddzielał widownię od akcji na arenie.
Obecnie Arena w Puli jest miejscem licznych wydarzeń kulturalnych, takich jak koncerty, opery i festiwale filmowe.
Jeszcze warto spojrzeć na pozostałości znajdujących się kiedyś pod areną rozległych podziemnych korytarzy i pomieszczeń, które służyły do przechowywania sprzętu, a także przetrzymywania zwierząt i gladiatorów przed ich wejściem na arenę.
Amfiteatr jest jedną z największych atrakcji turystycznych w Chorwacji, odwiedzaną przez setki tysięcy turystów rocznie.
Przyznam, że Pula zrobiła na mnie duże wrażenie. Jednak nie wybrałbym tego miasta, jako miejsce bazowe na kilka dni np. do organizowania wycieczek po okolicy. Dużo przyjemniej i spokojniej spędzało mi się czas w niewielkim Poreču.
Lokalizacja miasta.