Chełmsko Śląskie to mała miejscowość położona tuż przy granicy z Czechami w powiecie kamiennogórskim.
Początki Chełmska Śląskiego sięgają XIII wieku. W 1343 r. książę Bolko II sprzedał miasto zakonowi Cystersów z Krzeszowa. W 1426 r Chełmsko Śl. zostało zniszczone przez husytów. W 1530 r. król czeski i cesarz niemiecki Rudolf II odnowili prawa miejskie dla Chełmska Śląskiego i poszerzyli dla niego przywileje. Od tego momentu w Chełmsku mogły odbywać się jarmarki. Miastu został nadany herb.
Następne stulecia (XVII i XVIII) to rozkwit przemysłu tkackiego w Chełmsku. Produkty tu wytworzone sprzedawane były na całym świecie. Z tego też okresu pochodzą najpiękniejsze kamieniczki. Pod koniec XIX wieku doszło do uprzemysłowienia tkactwa. W tym czasie do Chełmska dojeżdżał pociąg. Miasto było zelektryfikowane i posiadało wodociąg.
Jeszcze przed II wojną światową Chełmsko aspirowało do rangi kurortu turystycznego. Ciekawa architektura oraz dobrze rozbudowana baza turystyczna przyciągały gości. Po roku 1945 znaczenie Chełmska Śląskiego stopniowo malało. Kolejno traciło status miasta, a potem gminy. Dzisiaj jest jedną z wielu wsi gminy Lubawka.
Największą atrakcją turystyczną Chełmska jest zespół jedenastu drewnianych domów tkaczy, znanych pod nazwą „12 Apostołów”. Od nich też zaczynamy zwiedzanie Chełmska Śląskiego.
![]()
Początkowo domów tych było 12 ale jeden spłonął. Domy pochodzą z 1707 roku. Powstawały w nich wyroby z lnu, które później sprzedawane były w podcieniach domków. Warto przejść się tymi podcieniami.
![]()
Do kilku domków można wejść. W jednym jest mała izba regionalna zawierająca eksponaty związane z tkactwem.
![]()
W małych sklepikach można nabyć wyroby rękodzieła, w tym tkane i wyszywane serwety i obrusy.
Po drugiej stronie drogi znajduje się skarpa. Warto na nią wejść, by zobaczyć domy tkaczy z innej perspektywy.
![]()
Ponad skarpą widać wieżę kościoła św. Rodziny.
![]()
Ulicą, przy której znajdują się domy tkaczy dochodzimy do Rynku.
![]()
Pierwsze wrażenie było bardzo pozytywne.
![]()
Miejska zabudowa przypomina urokliwe miasteczka po czeskiej stronie granicy. Wiele domów posiada podcienie, w których zlokalizowano sklepy i wejścia do budynków.
![]()
Niestety, tylko część domów z północnej pierzei Rynku prezentuje się okazale. Pozostałe pilnie wymagają remontu. Ale widać, że prace remontowe trwają i pewnie za jakiś czas miasto będzie się prezentowało dużo lepiej.
![]()
![]()
![]()
![]()
Z Rynku idziemy do dominującego nad miastem kościoła pw. św. Rodziny.
![]()
Po drodze mijamy barokową plebanię,
![]()
gdzie na uwagę zasługują ciekawe portale, jeden z herbem biskupim
![]()
drugi z płaskorzeźbą Marii z Jezusem
![]()
Pomiędzy plebanią a kościołem znajdują się nagrobki z dawnego cmentarza.
![]()
Z pośród rzeźb wyróżnia się piękna postać Anioła.
![]()
Z uwagi na wysoką wieżę, aby pokazać sylwetkę całego kościoła musiałem go obejść dookoła.
![]()
Kościół pw. św. Rodziny jest jedną z najcenniejszych barokowych świątyń na Śląsku. Obiekt wzniesiony został w latach 1670-1680. Jedenaście lat później dobudowano wieżę. Następne kilkanaście lat trwały prace rzeźbiarsko-sztukatorskie. Wnętrze kościoła jest trzynawowe.
![]()
Kościół posiada bogate wyposażenie barokowo-rokokowe oraz kilka obrazów dziewiętnastowiecznych. Barokowy ołtarz główny wykonał w latach 1712–1713 anonimowy rzeźbiarz z wrocławskiego warsztatu Christopha Königera, zwany Mistrzem Chełmskim.
![]()
Wyróżniającym się elementem wystroju kościoła jest ambona.
![]()
Jest to dzieło krzeszowskiego snycerza, Georga Schröttera z 1686r. Na baldachimie znajdują się figury św. Piotra i św. Pawła oraz Chrystusa błogosławiącego, a na balustradzie kosza – płaskorzeźba św. Bernarda. Obok na ołtarzu obraz przedstawiający św. Nepomucena rozdającego jałmużnę.
Po drugiej stronie znajdują się ołtarze z obrazami Madonny z Dzieciątkiem w wieńcu różanym z 1874 Adalberta Rednera. oraz Apoteoza św. Józefa wzorowana na fresku Willmanna w krzeszowskim kościele pw. św. Józefa
![]()
Jak widać ta zapomniana na skraju rubieży miejscowość ma sporo do zaoferowania. Żyje się tam biednie, co widać spacerując jej uliczkami. Pozostawiona sama sobie długo jeszcze nie znajdzie środków na renowację i poprawę np. dróg dojazdowych (droga z Mieroszowa to dziura na dziurze). A szkoda, bo niewiele w kraju mamy tak malowniczych miejscowości.
Lokalizacja miejscowości
Pokaż Chełmsko Śląskiel; na większej mapie
Początki Chełmska Śląskiego sięgają XIII wieku. W 1343 r. książę Bolko II sprzedał miasto zakonowi Cystersów z Krzeszowa. W 1426 r Chełmsko Śl. zostało zniszczone przez husytów. W 1530 r. król czeski i cesarz niemiecki Rudolf II odnowili prawa miejskie dla Chełmska Śląskiego i poszerzyli dla niego przywileje. Od tego momentu w Chełmsku mogły odbywać się jarmarki. Miastu został nadany herb.
Następne stulecia (XVII i XVIII) to rozkwit przemysłu tkackiego w Chełmsku. Produkty tu wytworzone sprzedawane były na całym świecie. Z tego też okresu pochodzą najpiękniejsze kamieniczki. Pod koniec XIX wieku doszło do uprzemysłowienia tkactwa. W tym czasie do Chełmska dojeżdżał pociąg. Miasto było zelektryfikowane i posiadało wodociąg.
Jeszcze przed II wojną światową Chełmsko aspirowało do rangi kurortu turystycznego. Ciekawa architektura oraz dobrze rozbudowana baza turystyczna przyciągały gości. Po roku 1945 znaczenie Chełmska Śląskiego stopniowo malało. Kolejno traciło status miasta, a potem gminy. Dzisiaj jest jedną z wielu wsi gminy Lubawka.
Największą atrakcją turystyczną Chełmska jest zespół jedenastu drewnianych domów tkaczy, znanych pod nazwą „12 Apostołów”. Od nich też zaczynamy zwiedzanie Chełmska Śląskiego.
Początkowo domów tych było 12 ale jeden spłonął. Domy pochodzą z 1707 roku. Powstawały w nich wyroby z lnu, które później sprzedawane były w podcieniach domków. Warto przejść się tymi podcieniami.
Do kilku domków można wejść. W jednym jest mała izba regionalna zawierająca eksponaty związane z tkactwem.
W małych sklepikach można nabyć wyroby rękodzieła, w tym tkane i wyszywane serwety i obrusy.
Po drugiej stronie drogi znajduje się skarpa. Warto na nią wejść, by zobaczyć domy tkaczy z innej perspektywy.
Ponad skarpą widać wieżę kościoła św. Rodziny.
Ulicą, przy której znajdują się domy tkaczy dochodzimy do Rynku.
Pierwsze wrażenie było bardzo pozytywne.
Miejska zabudowa przypomina urokliwe miasteczka po czeskiej stronie granicy. Wiele domów posiada podcienie, w których zlokalizowano sklepy i wejścia do budynków.
Niestety, tylko część domów z północnej pierzei Rynku prezentuje się okazale. Pozostałe pilnie wymagają remontu. Ale widać, że prace remontowe trwają i pewnie za jakiś czas miasto będzie się prezentowało dużo lepiej.
Z Rynku idziemy do dominującego nad miastem kościoła pw. św. Rodziny.
Po drodze mijamy barokową plebanię,
gdzie na uwagę zasługują ciekawe portale, jeden z herbem biskupim
drugi z płaskorzeźbą Marii z Jezusem
Pomiędzy plebanią a kościołem znajdują się nagrobki z dawnego cmentarza.
Z pośród rzeźb wyróżnia się piękna postać Anioła.
Z uwagi na wysoką wieżę, aby pokazać sylwetkę całego kościoła musiałem go obejść dookoła.
Kościół pw. św. Rodziny jest jedną z najcenniejszych barokowych świątyń na Śląsku. Obiekt wzniesiony został w latach 1670-1680. Jedenaście lat później dobudowano wieżę. Następne kilkanaście lat trwały prace rzeźbiarsko-sztukatorskie. Wnętrze kościoła jest trzynawowe.
Kościół posiada bogate wyposażenie barokowo-rokokowe oraz kilka obrazów dziewiętnastowiecznych. Barokowy ołtarz główny wykonał w latach 1712–1713 anonimowy rzeźbiarz z wrocławskiego warsztatu Christopha Königera, zwany Mistrzem Chełmskim.
Wyróżniającym się elementem wystroju kościoła jest ambona.
Jest to dzieło krzeszowskiego snycerza, Georga Schröttera z 1686r. Na baldachimie znajdują się figury św. Piotra i św. Pawła oraz Chrystusa błogosławiącego, a na balustradzie kosza – płaskorzeźba św. Bernarda. Obok na ołtarzu obraz przedstawiający św. Nepomucena rozdającego jałmużnę.
Po drugiej stronie znajdują się ołtarze z obrazami Madonny z Dzieciątkiem w wieńcu różanym z 1874 Adalberta Rednera. oraz Apoteoza św. Józefa wzorowana na fresku Willmanna w krzeszowskim kościele pw. św. Józefa
Jak widać ta zapomniana na skraju rubieży miejscowość ma sporo do zaoferowania. Żyje się tam biednie, co widać spacerując jej uliczkami. Pozostawiona sama sobie długo jeszcze nie znajdzie środków na renowację i poprawę np. dróg dojazdowych (droga z Mieroszowa to dziura na dziurze). A szkoda, bo niewiele w kraju mamy tak malowniczych miejscowości.
Lokalizacja miejscowości
Pokaż Chełmsko Śląskiel; na większej mapie