Spacer po Ochrydzie

Ochryda to bardzo popularne wśród turystów macedońskie miasto, pięknie położone nad Jeziorem Ochrydzkim. Nie będę się w tym poście rozwodził o jego bogatej historii sięgającej starożytności. Raczej skupię się na atrakcjach, jakie oferuje miasto, tak od strony jego zabytków, jak i wspaniałych widoków na Jezioro Ochrydzkie. A że są tego warte, najlepiej o tym świadczy wpisanie miasta oraz Jeziora Ochrydzkiego na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego UNESCO w obu kategoriach.

Zwiedzanie miasta zaczynamy od placu przed ochrydzkim portem. Już to pierwsze zdjęcie ukazuje nam, jak malowniczo jest położona Ochryda, a widok jeziora otoczonego pięknymi wzniesieniami będzie nam towarzyszył przez niemal cały czas zwiedzania miasta.



Widoczny w oddali, sporych rozmiarów pomnik, przedstawia postać św. Nauma



Nieopodal znajduje się drugi, podobnych rozmiarów, z postacią św. Klimenta (św. Klemensa).



Obaj święci będacy uczniami Cyryla i Metodego bardzo się zasłużyli dla rozwoju miasta na przełomie IX i X wieku. O św. Naumie pisałem w poście prezentującym cerkiew, gdzie został pochowany. Teraz kilka słów o św. Klimencie.

Data urodzenia Klimenta nie jest znana. Był najprawdopodobniej Słowianinem pochodzącym z Macedonii. Bardzo wcześnie został uczniem Cyryla i Metodego. Wraz z nimi znalazł się w latach 867-869 w Rzymie, gdzie otrzymał święcenia kapłańskie. Następnie wraz z Cyrylem i Metodym oraz kilku towarzyszami uczestniczył w wielkiej misji ewangelizacji Moraw. Po śmierci Metodego wraz z św. Naumem udali się na tereny Cesarstwa Bułgarskiego. Tam św. Kiment otrzymał zadanie od Borysa I założenia szkoły kształcącej duchownych w języku starosłowiańskim. Jako jej lokalizację, wybrał okolice Ochrydy. Św. Kliment dobrze wywiązał się z powierzonego zadania i w utworzonej przez siebie szkole, najpierw sam, a potem z pomocą św. Nauma wykształcił ok. 3500 duchownych. O jego szkole zwykło się mówić, że był to jeden z najstarszych uniwersytetów na świecie. Św. Kliment uczył do roku 893, kiedy to został wyświęcony na arcybiskupa Drembicy. Po śmierci w 916 r. został pochowany w swoim klasztorze św. Pantelejmona w Ochrydzie. Wkrótce potem został kanonizowany jako święty przez Bułgarski Kościół Prawosławny.

Z miejsca, gdzie znajdują się oba pomniki mamy widok na nabrzeże, gdzie cumują statki wycieczkowe. Rejs takim statkiem po Jeziorze Ochrydzkim to kolejna atrakcja miasta, której nie można pominąć.



Wzdłuż nabrzeża portowego znajduje się ładna promenada.



Idąc nią spoglądamy na statek płynący po jeziorze. W tle możemy zobaczyć pokryte śniegiem wzniesienia pasma Valamara, już po albańskiej stronie jeziora. Niezwykły widok o tej porze roku.



Promenada doprowadza nas do Dolnej Bramy, broniącej kiedyś wejścia do Starego Miasta.



Zaraz za nią znajdują się dwie średniowieczne cerkwie z XVI wieku - św. Mikołaja Bolnickiego i św. Bogurodzicy Bolnickiej



Obie pełniły w przeszłości funkcję szpitali, stąd też pochodzi ich nazwa.



Idziemy teraz ulicą Cara Samuela. Zwraca uwagę charakterystyczny dla Bałkanów sposób budowy domów, gdzie górne piętra mają większą powierzchnię od dolnych. Kiedyś pozwalało to płacić niższy podatek od gruntu. Przy okazji możemy zobaczyć, jak atrakcyjnie wyglądają lampy uliczne w mieście, również nawiązujące kształtem do stylu budowanych domów.



Po chwili dochodzimy do jednego z najcenniejszych zabytków Ochrydy, cerkwi św. Zofii. Jej główny gmach został wzniesiony w XI wieku, ale wiele zewnętrznych elementów dobudowano w późniejszych czasach. Cerkiew początkowo pełniła funkcję katedry arcybiskupa ochrydzkiego. We wnętrzu można zobaczyć stare bizantyjskie malowidła z XI wieku.



Stopniowo wchodzimy w coraz wyższe partie miasta.



Mijamy kolejną cerkiew, św. Barbary (Warwary). W Ochrydzie na prawie każdej ulicy znajdziemy cerkiew, czasem nawet kilka. Dawniej było ich 365, tak, aby każdego dnia w roku mieszkaniec Ochrydy mógł odwiedzać inną świątynię.



Idąc wciąż po górę ulicą Ilindenską dochodzimy do dawnego teatru antycznego.



Został zbudowany w 200 roku p.n.e. i jest jedynym teatrem z okresu hellenistycznego w Macedonii Północnej.



Teatr został odkryty stosunkowo niedawno bo w latach 80-tych XX wieku. Po odkopaniu i wykonaniu prac zabezpieczających dalej służy mieszkańcom, odbywają się na nim liczne koncerty i występy folklorystyczne.



Z korony teatru mamy ładny widok na otoczone wzgórzami Jezioro Ochrydzkie.



Po wyjściu z teatru, wciąż idąc wyżej trafimy na Górną Bramę, którą można wyjść poza obszar Starego Miasta.



My ją tylko mijamy i udajemy się w kierunku widocznej dzwonnicy



Obok niej znajduje się cerkiew św. Bogurodzicy Perivlepty. To jedna z najstarszych i najciekawszych świątyń w Ochrydzie. Zgodnie z zachowaną inskrypcją cerkiew ufundował w 1295 roku bizantyjski wielmoża Progon Zgur. Po podboju tureckim i zamianie wielu cerkwi na meczety, ta służyła mieszkańcom jako główna świątynia chrześcijańska miasta.



Zawsze fascynowały mnie dachy cerkwi bałkańskich.



Główne wejście do cerkwi.



W środku zachowały się w niezłym stanie średniowieczne freski przedstawiające m.in. życie św. Klimenta. Freski należą do najcenniejszych w Macedonii Północnej. W czasie naszej wizyty trwała ich renowacja. Te już odnowione zachwycają pięknym wyglądem i bogatą paletą barw.









Inne czekają na renowację.



Na wystrój cerkwi składają się też ikony. Jedne jako ołtarze,



inne zdobią ściany świątyni.



Wychodząc z cerkwi zwracamy uwagę na bogato zdobione drzwi wewnętrzne.



Będąc na zewnątrz cerkwi polecam widokowy spacer wokół niej. Jesteśmy w jednym z najwyższych punktów miasta. Na wprost nas na sąsiednim wzgórzu możemy zobaczyć górujące nad miastem mury twierdzy cara Samuela, z czasów, gdy w Ochrydzie miał swoją siedzibę. Odległe to były czasy, przełom X i XI wieku.



Około 50 metrów obok cerkwi św. Bogurodzicy znajduje się kolejna cerkiew świętych Konstantyna i Heleny. Widoczny w tle klasycystyczny budynek jest siedzibą Episkopatu Ochrydzkiego.



Obok tej cerkwi znajduje się niewielka dzwonnica ładnie prezentująca się na tle Jeziora Ochrydzkiego.



Teraz udajemy się w jeszcze wyższy teren miasta drogą prowadzącą u podnóża twierdzy. Ładnie z niej widać miejsce, gdzie niedawno zwiedzaliśmy cerkiew  św. Bogurodzicy.



Droga prowadzi nas na wzgórze Plaosnik, gdzie znajdują się najstarsze zachowane obiekty dawnej Ochrydy. Ale to co nas najpierw urzekło, to piękny widok nowej cerkwi świętych Pantelejmona i Klimenta, której budowę ukończono w 2002 roku.



Otwarte drzwi zachęcają do wejścia. Nad drzwiami mozaika z sylwetką patrona, św. Klimenta.



Wewnątrz panuje przyjemny chłód. Sklepienia czekają na pokrycie malowidłami, dopiero wtedy cerkiew będzie uznana za skończoną.



Budowla stoi na fundamentach klasztoru św. Pantelejmona, zbudowanego na przełomie IX i X wieku przez św. Klimenta. Cześć tych fundamentów możemy zobaczyć przez szyby w podłodze. Przypuszczalne miejsce pochówku św. Klimenta wyróżniono małym ołtarzem i napisem na szybie.



Jeszcze raz spoglądamy na cerkiew zachwycając się jej piękną formą.



Obok cerkwi widoczne są pozostałości antycznych budowli, kolumn i fundamentów.






Ładnie wyeksponowano pozostałości wczesnośredniowiecznej bazyliki datowanej na IV-VI wiek, z której zachowały się unikalne mozaiki podłogowe z motywami zwierząt i roślin.



Z tego okresu pochodzi też duża chrzcielnica o ciekawym kształcie.



Zbliżenie na ornamenty geometryczne posadzki bazyliki.



Taras za cerkwią oferuje piękny widok na Jezioro Ochrydzkie.



Naprawdę, jest co podziwiać.



I gdy już myśleliśmy, że nic piękniejszego nas nie spotka, po przejściu małego zagajnika stanęliśmy jak wryci, oczarowani widokiem, jaki rozpościerał się przed nami.



Kilkadziesiąt metrów poniżej, na skalnym cyplu stoi jeden z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Macedonii Północnej - cerkiew św. Jana Teologa. Chyba nie ma prospektu o tym kraju czy filmu, gdzie ta cerkiew by się nie pojawiła. Widok jest imponujący, zwłaszcza w słoneczny dzień, gdy za cerkwią mamy w tle błękitne i spokojne wody jeziora Ochrydzkiego.



Schodzimy ze skarpy, by zobaczyć cerkiew z bliska. Niestety tego dnia była zamknięta. Cerkiew została zbudowana w XIII wieku, a w XV została ozdobiona freskami.



Schodzimy schodami jeszcze niżej, do niewielkiej zatoczki u podnóża cerkwi.



Ze schodów ponownie spoglądam na cerkiew. Jak magnes przyciąga mój wzrok. Robię kolejne zdjęcie i jeszcze jedno. Nie często trafia się na tak fotogeniczny obiekt.



W zatoczce, do której zeszliśmy znajduje się niewielka przystań i ...kolejna cerkiew.



Chwilę czekamy na łódkę, którą udamy się do portu. Widoki i tutaj zachwycają.



Po chwili oczekiwania płyniemy kilkuosobową łódką w niewielkiej odległości od brzegu jeziora.



Z łódki mamy ładny widok na przystań i znajdującą się przy niej cerkiewkę Narodzenia NMP.



Brzeg z tej strony jeziora ma charakter klifowy. Rozłożyły się wzdłuż niego letnie kafejki. Jest też kilka niewielkich kąpielisk.



Łodką płyniemy jeszcze kawałek do nabrzeża portowego w okolicy widocznej wielkiej flagi narodowej Macedonii Północnej.



Z portu udajemy sie teraz do centrum miasta. Idziemy ulicą św. Klimenta wyłożoną marmurowymi płytkami. Po obu stronach mijamy liczne sklepiki, gdzie każdy znajdzie coś dla siebie.



Spośród nich wyróżniają się sklepy z biżuterią, zwłaszcza oferujące słynne ochrydzkie perły.



Ochrydzkie perły w odróżnieniu od tych naturalnych, nie są wytwarzane przez małże. Są tworem sztucznym i powstają w warsztatach rzemieślniczych dwóch ochrydzkich rodzin - Talevi i Filevi. Legenda głosi, że tajemnicę wytwarzania tych pereł przekazał tym rodzinom rosyjski imigrant - Jovan Subanovich w podziękowaniu za gościnę, jakiej u nich doznał. Zwłaszcza mocno zaprzyjaźnił się  z Mihailo Fileviem. Pewnego dnia, spacerując po brzegu jeziora przyjaciele zobaczyli rybaka. Mężczyzna niósł pełen koszyk plaszicy, endemicznej ryby, pływającej tylko w Jeziorze Ochrydzkim. Kiedy Jovan zobaczył rybę, przekazał Mihailo tajemnicę, którą nosił w sobie jeszcze z dalekiej Rosji, znad jeziora Bajkał. Tajemnica dotyczyła sposobu wytwarzania specjalnego lakieru na bazie łusek ryby plaszicy. Szklane lub porcelanowe  kulki pomalowane kilkoma warstwami tego lakieru do złudzenia przypominają prawdziwe perły tak, że nawet znawca może mieć problem z ich rozróżnieniem. Talevi i Filevi wciąż tworzą perłowe naszyjniki, kolczyki i broszki czy bransoletki, przekazując swoją wiedzę z pokolenia na pokolenie. Zakup ich jest wspaniałą pamiątką z pobytu w Ochrydzie.



Ulica św. Klimenta doprowadza nas na centralny plac miasta z fontanną. Ładnie tutaj widać wielokulturowość mieszkańców Ochrydy. Po prawej minaret meczetu Zeynel Abibin, gdzie modli się mniejszość albańska, po lewej widać wieżę cerkwi Bogurodzicy Kamenskiej, gdzie modlą się chrześcijanie.



Przy tym placu znajduje się jeszcze atrakcja przyrodnicza. Jest nią 800-letni platan Cinar. Staruszek stoi tylko dzięki betonowym plombom, ale wciąż jest żywy, a jego rozłożyste konary dają dużo cienia i chłodu w upalne, letnie dni.



Kończymy nasz spacer po Ochrydzie. W jednym poście nie sposób pokazać jego wszystkich atrakcji, ale już tylko dla tych opisanych miejsc warto to miasto odwiedzić.




Źródła Czarnego Drinu






Cerkiew św. Nauma




Lokalizacja miasta.