Cerkiew św. Nauma

Św. Naum to postać mało znana w naszym kraju. Dużo więcej można się dowiedzieć o jego nauczycielach, św. Cyrylu i jego bracie św. Metodym. To z nimi w IX wieku brał udział w misji chrystianizacji terenów Księstwa Wielkomorawskiego. Z przekazów historycznych wiemy że św. Naum pochodził z bogatej i pobożnej rodziny, a ponieważ pokochał chrześcijaństwo, poświecił swoje dziedzictwo i został mnichem. Po zakończeniu misji morawskiej udał się na tereny Cesarstwa Bułgarskiego, gdzie spędził resztę życia. Początkowo mieszkał w stolicy, później wyjechał do Ochrydy, gdzie dołączył do św. Klemensa. Działalność w Ochrydzie rozpoczęli od opracowania słowiańskiego alfabetu, nazwanego na cześć nauczyciela cyrylicą i założenia szkoły piśmienniczej, jednej z dwóch głównych szkół piśmiennictwa staro-cerkiewno-słowiańskiego, nazywanej często pierwszym uniwersytetem słowiańskim.

W 900 roku św. Naum kończy działalność edukacyjną i postanawia wybudować na południowym krańcu jeziora Ochrydzkiego klasztor. Jedna z legend opowiada, że spotkał tam córkę miejscowego feudała, chorą na świerzb. Obiecał ją wyleczyć w zamian za skórę wołu, wyznaczającą obszar ziemi, który Naum otrzyma od feudała. Kiedy ojciec dziewczyny zgodził się na ten warunek, Naum zebrał rosnące w okolicy zioła oraz zbudował studnię poświęconą św. Petce. Wkrótce za pomocy wody ze studni i ziół uzdrowił dziewczynę, więc zgodnie z obietnicą jej ojciec zabił wołu, zdarł z niego skórę i podarował Naumowi. Ten zaś wyciął ze skóry cieniutki długi pasek i ułożył go w okrąg. Na obszarze, który objął paskiem, stoją dziś mury klasztoru. Sam święty został okrzyknięty cudotwórcą, a w 905 roku na terenie wybudowanego klasztoru działał już całkiem spory zakon. Święty Naum z Ochrydy Cudotwórca zmarł 23 grudnia 910 r. w klasztorze św. Nauma w wieku 80 lat i został osobiście pochowany przez św. Klemensa w powstałym na terenie klasztoru kościele.

Po tym nieco przydługim wstępie zapraszam was na wycieczkę do klasztoru i cerkwi św. Nauma. Jak wspomniałem, znajduje się on na południowym brzegu jeziora Ochrydzkiego. My mieszkaliśmy w Ochrydzie i aby się tam dostać wykupiliśmy rejs po jeziorze. Już sam rejs jest pięknym przeżyciem. Trwa około dwóch godzin i oferuje wspaniałe widoki na górzyste brzegi jeziora. Po tym czasie dopływamy do niewielkiej przystani w miejscowości Święty Naum Свети Наум



Pierwsze, co nas zaskoczyło w czasie spaceru do klasztoru to ogromna ilość pawi. Chodziły swobodnie wokół alejek, którymi szliśmy.



Niektóre siedziały na drzewach czy lampach, a jeszcze inne chodziły po dachach zabudowań.



Na teren klasztoru wchodzimy przez bramę w murze, który otacza jego cały teren. Nad bramą znajduje się mozaika z nazwą klasztoru.



Widok na cerkiew św. Apostołów. Obecna cerkiew została zbudowana na ruinach pierwszego kościoła, który powstał jeszcze za życia św. Nauma. Z niego zachowały się tylko filary, na których można dojrzeć fragmenty tekstów z X wieku zapisane cyrylicą i głagolicą. Później za panowania tureckiego kościół zniszczono, dopiero w XVI wieku powstała obecna zabudowa cerkwi. Potem jeszcze była kilkukrotnie przebudowywana.



Po wejściu do środka mamy widok na bardzo ładny ikonostas z początku XVIII wieku. Jego drewniane części misternie ozdobiono motywem pozłacanej winorośli.



Zbliżenie na ikony, również datowane na XVIII wiek.






Poniżej tzw. carskie wrota.



Nadarzyła się rzadka możliwość sfotografowania tego, co znajduje się za nimi.



Poza ikonostasem całe wnętrze cerkwi pokrywają freski. Część z nich jest bardzo zniszczona. Ich tematem jest życie św. Nauma i cuda, z których słynął.






Cała dekoracja ścienna, z wyjątkiem kilku fragmentów fresków z XVI-XVII wieku, została odkryta w 1962 roku. Jej autorem był malarz Trpo z Korczy (Albania) w latach 1800-1806.












Wchodzimy do bocznej komnaty, gdzie pod czerwonym suknem znajduje się grób św. Nauma. Nad grobem fresk przedstawiający moment zaśnięcia św. Nauma. Pośród świętych postaci można wyróżnić św. św. Metodego i Cyryla.



Podobno przy idealnej ciszy, przy grobie św. Nauma słychać szmery i bicie jego serca. Niestety, naukowcy udowodnili, że te odgłosy pochodzą od podziemnych strumieni znajdujących się pod cerkwią. Nie brakuje jednak turystów przykładających głowę do grobowca.

Wychodzimy z cerkwi, na zdjęciu jeszcze jeden jej widok.



Opuszczamy teren monastyru w akompaniamencie krzyku pawia, który usadowił się na murze klasztoru, a właściwie to na murze hotelu, gdyż taką funkcję sprawują teraz dawne klasztorne zabudowania.



Cerkiew to nie jedyna atrakcja tego miejsca. Zaraz obok znajdują się bardzo malowniczo położone źródła rzeki Czarny Drin. Kto jeszcze nie czytał o tym miejscu zamieszczam poniżej link do postu.




Źródła Czarnego Drinu




Lokalizacja cerkwi