Muzeum Ikon w Supraślu

Muzeum Ikon jest usytuowane w budynku dawnego Pałacu Archimandrytów (przeorów zakonu Bazylianów) znajdującego się na terenie monasteru Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy i św Jana Teologa w Supraślu. Kolekcję ikon tworzy ponad tysiąc pięćset różnorodnych przedstawień wykonanych na desce, a także ikony i krzyże odlewane w metalu. Najstarsze z nich pochodzą z XVII w., przy czym przeważająca część zbioru datowana jest na XVIII i XIX stulecie. Absolutnym unikatem są prezentowane w muzeum szesnastowieczne freski ocalałe ze zburzonej cerkwi Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy.

Jednak to nie tylko ciekawe i cenne zbiory decydują o tym, że prezentuję dzisiejszy post. Zachwyciła nas atmosfera panująca w muzeum. Niezwykłe połączenie obrazów, światła i dźwięków, a także aranżacje poszczególnych sal wystawowych wprowadzają zwiedzających w kontemplacyjny nastrój, który ma pomóc w zrozumieniu roli ikony w prawosławiu.

Już sam początek zwiedzania buduje odpowiedni klimat. Wyobraźcie sobie zupełnie ciemne pomieszczenie. Po chwili słyszymy muzykę cerkiewną,

  (włącz/wyłącz muzykę)

a na ścianach pomieszczenia z mroku wyłaniają się ikony.



Stopniowo światło wypełnia całe pomieszczenie. Okazuje się, że jesteśmy w podziemiach rzymskich katakumb.



Symboliczne w ten sposób cofamy się w czasie do początków chrześcijaństwa. Dopiero teraz możemy zobaczyć z bliska pierwsze ikony.

Nie będę podpisywał poszczególnych zdjęć. W zbiorach najliczniej prezentowane są wizerunki Matki Bożej w różnych wyobrażeniach. Wśród przedstawień Chrystusa występują ikony Mandylionu, Pantokratora, Wielkiego Arcykapłana, a także sceny z życia i męki Pańskiej. W kolekcji znajdują się również ikony Trójcy Świętej, Deesis, Sofii Mądrości Bożej, Menologiony czyli ikony kalendarzowe, wizerunki archaniołów, apostołów, ojców Kościoła i świętych.









Idziemy do kolejnego pomieszczenia. Tu inscenizacja przenosi nas do wnętrza cerkwi.



Punktowe oświetlenie występuje tylko w miejscach, gdzie są prezentowane ikony, reszta pomieszczenia pozostaje w mroku.



W niektórych miejscach na ścianach przedstawiono sceny obrzędów prawosławnych.



Kolekcje w sali beżowej



Przykład ikony kalendarzowej z postaciami świętych na każdy dzień miesiąca.



Poza ikonami sporo miejsca zajmuje kolekcja krzyży, zwykle odlewanych z metalu.



Jedna z tablic ukazuje symbolikę poszczególnych scen na krzyżu.



Sporą kolekcją są również ikony wykonane w metalu, najczęściej z mosiądzu.



Idąc do kolejnej sali, mijamy po drodze duże ikony z postaciami apostołów



Sala niebieska i jej eksponaty.









Ikony z cynowymi lub srebrnymi sukienkami.
























Sala purpurowa i jej eksponaty.

































Jedna z najstarszych ikon, datowana na XVII wiek przedstawiającą parę Apostołów.



Kolejny korytarz prowadzący nas do ostatniej sali. Tu również mamy duże ikony z postaciami Apostołów.



W tej sali możemy zobaczyć najcenniejsze obiekty w muzeum. Ocalałe fragmenty fresków pochodzące z wysadzonej podczas II Wojny Światowej cerkwi Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy. Z pierwotnego wystroju cerkwi zachowały się postacie świętych rycerzy i męczenników z dwóch, ośmiobocznych filarów korpusu głównego. Ponadto przetrwały inne fragmenty fryzów oraz pasów ornamentalnych z pionowej płaszczyzny i zwieńczenia filarów.









Bezpowrotnie zniszczone zostały freski na ścianach świątyni i stropach. Wymownie o tym przypominają szklane pojemniki z gruzem.



W tej sali kończymy zwiedzanie. Tym, którzy lubią muzea polecam odwiedzenie tego miejsca. Tak dla wyjątkowego klimatu, jak i obejrzenia niezwykłej kolekcji.

Lokalizacja muzeum